AFSTAMMING

Wie zijn je ouders?

​Het is een vraag die voor veel  kinderen makkelijk te beantwoorden is. Toch is het antwoord niet voor  alle kinderen zo vanzelfsprekend. Dit terwijl kennis over de  (biologische) ouders van groot belang is voor het vormen van de  identiteit en zelfbeeld van een kind. Afstamming gaat niet alleen over  genetische banden, maar ook over emotionele en juridische relaties die  van grote invloed kunnen zijn op iemand zijn/haar leven. Hierbij geldt  dat de werkelijkheid soms verschilt van de juridische werkelijkheid. Er  zijn in Nederland meerdere mogelijkheden om ouders te worden. Wie de  moeder van een kind is, staat vrijwel nooit ter discussie. Op grond van  artikel 1:198 lid 1 BW is de moeder van het kind de vrouw waar het kind  uit is geboren. Een biologische moeder is dus automatisch ook de  juridische moeder met alle bijkomende rechten en plichten.

​

Huwelijk / geregistreerd partnerschap

​Een kind dat uit een huwelijk  van zijn of haar ouders is geboren, heeft automatisch een juridisch  vader en – moeder. Hetzelfde geldt voor een kind dat uit een  geregistreerd partnerschap van zijn of haar ouders is geboren.

Maar wat nu als de ouders niet  getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben ten tijde van de  geboorte van het kind? In dat geval heeft het kind alleen een juridisch  moeder. Zij is degene uit wie het kind is geboren. Wanneer de ouders  ervoor willen zorgen dat ook de (biologische) vader de juridisch vader  van het kind wordt, dan moet de vader het kind erkennen bij de ambtenaar  van de burgerlijke stand van de gemeente.

​

Erkenning

​Erkenning is de wettelijke  procedure waarbij een man het vaderschap van een kind officieel erkent.  Dit kan zowel tijdens de zwangerschap als na de geboorte gebeuren.  Erkenning kan worden geregeld bij de gemeente. De erkenner van het kind  kan iedereen zijn, het hoeft niet de biologische vader te zijn. Wel is  het van belang dat de moeder hier bij is en toestemming geeft. Erkenning  is belangrijk omdat het niet alleen de juridische band tussen vader en  kind vastlegt, maar ook rechten en plichten met zich meebrengt, zoals  het recht op omgang en de verplichting tot onderhoud. Als de moeder  hiervoor geen toestemming geeft, kunt u de rechter hiervoor om  vervangende toestemming vragen.

​

Vervangende toestemming voor  erkenning is een procedure waarbij de rechtbank toestemming geeft voor  de erkenning van een kind door de vader, zelfs als de moeder weigert in  te stemmen. Deze maatregel waarborgt dat het kind juridische en  emotionele banden met beide ouders kan onderhouden, wat belangrijk is  voor zijn of haar ontwikkeling en rechten.

Gerechtelijke Vaststelling Vaderschap

​Wanneer een man het vaderschap  niet vrijwillig erkent, kan de moeder of het kind via de rechter het  vaderschap laten vaststellen. Dit proces, bekend als gerechtelijke  vaststelling van vaderschap, kan noodzakelijk zijn voor het verkrijgen  van alimentatie, erfgenaamschap en andere juridische rechten. De  rechtbank zal DNA-onderzoek kunnen bevelen om het vaderschap vast te  stellen.

Adoptie

​Anders dan de bovenstaande  mogelijkheden om een juridische ouderschapsband te vestigen kan dat ook  op een geheel andere manier. Adoptie is een andere manier om de (nieuwe)  juridische banden tussen een kind en ouder(s) vast te leggen, waarbij  het kind dezelfde juridische status als een biologische zoon of dochter  krijgt. Als iemand wordt geadopteerd betekent dit dat diegene door de  wet wordt gezien als een kind van de adoptie ouders. Dit moet altijd via  een rechter. Dit kan zowel nationaal als internationaal plaatsvinden en  er moet aan enkele vereisten worden voldaan. Omdat een adoptie in  principe niet kan worden gewijzigd en de banden met de oorspronkelijke  juridische ouders volledig worden doorgesneden, gaat men hier zorgvuldig  mee om. De voorwaarden die hiervoor gelden, staan genoemd in artikel  1:288 van het Burgerlijk Wetboek. Aan ieder van deze voorwaarden moet  worden voldaan, hoewel er mogelijk uitzonderingen zijn. Heeft u hierover  vragen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

​

Twee belangrijke voorwaarden  zijn dat het kind minderjarig moet zijn op de dag van het  adoptieverzoek, en dat de biologische ouder(s) toestemming moet(en)  geven. Wordt aan een van deze voorwaarden niet voldaan? Dan betekent dit  niet gelijk dat een adoptie niet meer mogelijk is.  Zo kan hier - onder  omstandigheden - aan voorbij worden gegaan. Welke omstandigheden dit  zijn staat beschreven in de wet en in jurisprudentie. Een voorbeeld  hiervan dat als een ouder het kind grof heeft verwaarloosd, aan zijn  toestemming voorbij gegaan kan worden.

​

Waarom is afstamming belangrijk?

​Het weten wie uw biologische  ouders zijn, biedt niet alleen emotionele zekerheid, maar ook toegang  tot belangrijke medische informatie en het recht op erfgenaamschap. Het  is daarnaast ook een fundamenteel recht dat wordt beschermd door  internationale mensenrechtenverdragen. Het helpt kinderen met de  ontwikkeling van hun identiteit. Voor ouders brengt het juridische  duidelijkheid en zekerheid, evenals de mogelijkheid om volledig  betrokken te zijn in het leven van hun kind.

​

Heeft u vragen over de juridische relatie met uw kind of de mogelijkheid om deze juist vast te laten stellen, neem dan contact op met een van onze familierecht advocaten.